Спасылаючыся на крызіс і складаную эканамічную сітуацыю, улады Беларусі сёлета адмовіліся ад працяглых сьвяткаваньняў Калядаў і Новага года. Працоўнымі днямі засталіся і 26 сьнежня, і 2 і 9 студзеня.
Але ці на ўсіх беларускіх прадпрыемствах ёсьць праца, каб заняць у гэтыя дні людзей? І як самі працаўнікі ставяцца да ініцыятывы ўладаў? Канкрэтныя меркаваньні і факты — у аглядзе «Свабоды».
МЕНСК
У чацьвер у прафсаюзным камітэце Менскага адкрытага акцыянэрнага таварыства «Інтэграл» карэспандэнту «Свабоды» паведамілі, што застацца бяз калядных канікулаў пажадала большасьць працаўнікоў. «Заробкі цяпер у нас невялікія, таму людзі радуюцца кожнаму рублю» — заявіла супрацоўніца прафсаюзнага камітэту Алена:
«Незароблены рубель ніхто ў кішэню не пакладзе...»
«Канечне, людзі згодныя працаваць нават у сьвяты. Яны згодныя грошы атрымліваць, бо незароблены рубель ніхто цяпер у кішэню не пакладзе! Нават ніякага дадатковага тлумачэньня даводзіць не давялося».
Карэспандэнты: «А які прыкладна заробак людзі атрымаюць за гэты дзень?»
Спадарыня: «Кожны па-рознаму зарабляе. Гэта залежыць ад кваліфікацыі і ад таго, якую прадукцыю ён вырабляе. Наконт сярэдняга заробку я не абавязаная даваць інфармацыю...».
1-га народ нап’ецца, а будуць людзі пахмяляцца....2-га...
Адзін з заснавальнікаў незалежнага прафсаюзнага руху ў Беларусі Генадзь Быкаў тлумачыць, што цяперашняя эканамічная сітуацыя на сталічных прадпрыемствах — крызісная. Таму нягледзячы на рашэньне ўраду, ня ўсе прадпрыемствы будуць працаваць у сьвяты.
"У Беларусі зараз шмат робіцца абсурднага. Залежыць гэта ў першую чаргу ад аднаго чалавека — Аляксандра Рыгоравіча. Ён выкажа нейкую прапанову, а чыноўнікі стараюцца яе спраўдзіць любым чынам.
Я скажу шчыра, са свайго досьведу. Другі дзень новага году — гэта абсалютна выключаны з працы дзень. Абсалютна! Бо пасьля абеду — палавіна на працоўных месцах п’яныя.... Гэта я бачыў, калі гулялі ў сьвяты больш працяглыя. А тут 31-га — субота, 1-га — нядзеля... Першага народ яшчэ нап’ецца, а пахмяляцца будзе (сьмяецца) 2-га...
Дырэктары мусілі паставіць пытаньне ў канцэрнах, аб"яднаньнях, міністэрствах, а ўрад — перад Лукашэнкам. А тут відавочна, што рэч абсурдная. А ўсе як вады ў рот набралі і маўчаць...Такая сыстэма ў Беларусі склалася..."
Паводле інфармацыі Беларускага кангрэсу дэмакратычных актывістаў, на Каляды і Новы год у Менску не будуць працаваць маторны і трактарны заводы, а таксама — «Атлант», «Амкадор», завод колавых цягачоў...
ГОМЕЛЬШЧЫНА
У Гомелі сёлетнія навагоднія сьвяты, бадай, самыя кароткія. На станкабудаўнічым заводзе імя Кірава, заводзе станочных вузлоў, швэйнай фабрыцы «Камінтэрн», акцыянэрным таварыстве «Гомельдрэў» толькі адзін вольны дзень пасьля сустрэчы Новага году — 2 студзеня. У аўторак, 3 студзеня, усе мусяць прыступіць да працы.
На «Гомельдрэве» абвясьцілі, што за «сьвяточны панядзелак» працоўныя павінны адпрацаваць у суботу, 21 студзеня.
Рабочы: «У нас атрымліваецца тры выходных — субота, нядзеля, панядзелак. Але за панядзелак трэба будзе адпрацоўваць у суботу, 21-га».
«10 % свайго заробку я мушу атаварыць прадуктамі ў заводзкай сталоўцы....»
У савецкія часы на прадпрыемстве за невялікую плату давалі сьвяточныя падарункі, у склад якіх абавязкова ўключалася й дэфіцытная тады каўбаса. Цяпер нічога такога й блізка няма. Наадварот, 10 адсоткаў зь невялікіх заробкаў, якія пералічваюць, працоўным і спэцыялістам на банкаўскую картку, неабходна атаварыць у камбінаце грамадзкага харчаваньня пры аб’яднаньні.
Як распавёў адзін зь інжынэраў «Гомельдрэву», пры зьнешняй загружанасьці неафіцыйных выходных бывае нашмат болей. Як толькі працоўныя атрымліваюць разьліковыя квіткі, яны стыхійна кідаюць працу:
«Як квіткі выдаюць, сядзяць і дзень не працуюць — наагул у трансе».
«Як квіткі выдаюць, сядзяць і дзень не працуюць — наагул у трансе. Нізкія заробкі. Я сам атрымаў квіток — у мяне адзін мільён 430 тысяч рублёў. Гэта „бруднымі“. Чыстымі атрымліваю мільён 240 тысяч, зь іх 10 адсоткаў заробку я абавязаны атаварыць прадуктамі ў сваёй сталоўцы».
ГАРАДЗЕНШЧЫНА: Няма працы і сэнсу людзей тузаць...
На Гарадзеншчыне працяглыя канікулы вымушаны сабе рабіць прыватныя фірмы, якія альбо ня маюць заказаў, альбо сваёй вытворчасьцю цалкам прывязаныя да Расеі.
Усе буйныя дзяржаўныя прадпрыемствы на Гарадзеншчыне навагоднія і калядныя выходныя маюць згодна з пастановай ураду толькі ў суботу і нядзелю. Нават там, дзе загрузка вытворчасьці не зусім вялікая, дадатковых выходных ні ў кога няма.
Іншая сытуацыя на прыватных прадпрыемствах. Да прыкладу, вытворцы мэблі, якія сваю прадукцыю экспартуюць у Расею, кажуць, што вымушаныя падстройвацца пад выходныя, якія маюць іх партнэры. Вось што распавяла мне прадстаўніца мэблевай фабрыкі «Захад-мэбля», спадарыня Сьвятлана.
Спадарыня: «Вытворчасьць наша будзе адпачываць дзён дзесяць. Мы робім вялікія выходныя, паколькі працуем на экспарт: Расея стаіць — і мы стаім, мы прывязаныя да Расеі».
Мы прывязаныя да Расеі...
Працяглыя канікулы вымушаныя рабіць і невялікія будаўнічыя фірмы. Іх уладальнікі перш за ўсё скардзяцца на тое, што практычна ня маюць заказаў. Прадстаўнік будаўнічай фірмы «Астрадрэў» спадар Іван кажа, што іх фірма прыпыніла працу ўжо з учорашняга дня.
Спадар: «Так, ну да 7-га студзеня, а там яшчэ сьвяты, то да 9-га. Але калі сказаць па праўдзе, то і працы такой няма і няма сэнсу людзей тузаць, от каб толькі неяк перазімаваць і людзей утрымаць. Гэта — калі графік, вытворчасьць, то гэта іншае, а ў нас такая праца, што можа і пачакаць, бо нічога ня зьменіцца. Карацей, вось так...».
БЕРАСЬЦЕЙШЧЫНА: «Канікулы, бо няма рэалізацыі прадукцыі...»
Вымушаныя адпачынкі абвешчаны на прадпрыемстве «Унібэл», якое вырабляе макароны.
Прадпрыемства па вырабу макаронаў «Унібэл», якое працуе ў свабоднай эканамічнай зоне «Берасьце», адправіла супрацоўнікаў на канікулы з 24 сьнежня да 9 студзеня. Аб гэтым паведаміў берасьцейскі актывіст прафсаюзнага руху Сяргей Вакуленка. Ён кажа, што гэта вымушаныя меры:
«У іх канікулы, няма рэалізацыі прадукцыі. Я думаю, што аплаты ня будзе. Паводле працоўнага заканадаўства ў выпадку змушанага прагулу абавязаныя аплаціць дзьве трэці тарыфу. Але загаду дадзенага не зрабілі, таму людзей пакінуць бяз сродкаў. То бок вымушаны адпачынак. Большасьць адправілі ў адпачынак, то бок тых, хто па графіку павінен быў працаваць,» — распавёў Сяргей Вакуленка.
Спадар Сяргей кажа, што працаўнікі атрымліваюць заробак на гэтым прадпрыемстве на ўзроўні 100 даляраў. Пры гэтым, ён тлумачыць, што апошнім часам прадукцыя стала залежвацца на складах, таму і накіравалі працаўнікоў «сьвяткаваць Каляды і Новы год».
