Расейскія ўлады чарговы раз абвінавацілі Беларусь у кантрабандзе на сваю тэрыторыю грузінскай і малдаўскай алькагольнай прадукцыі. Масква абяцае жорсткія захады супраць кантрабанды.
Новая заява расейскай санітарнай службы адрозьніваецца ад папярэдніх. Раней афіцыйны Менск дакаралі, што ён парушае гандлёвыя нормы ў дачыненьнях з суседняй дзяржавай. Цяпер Масква заяўляе, што «беларускі бок не выконвае абавязкаў, якія прынятыя ў рамках Мытнага саюзу. Нягледзячы на неаднаразовыя папярэджаньні, павялічваецца аб’ём грузінскай і малдаўскай кантрабанднай алькагольнай прадукцыі празь Беларусь».
Намесьнік дырэктара маскоўскага Інстытуту краін СНД Уладзімер Жарыхін лічыць, што сытуацыя не такая простая і відавочная, як гэта выглядае ў заяве. Ён адзначае, што спачатку трэба прыняць агульнае рашэньне, якое стане абавязковым для ўсіх трох краін Мытнага саюзу:
«Інакш атрымліваецца пэўная нестыкоўка. У Беларусі няма забароны на грузінскі і малдаўскі алькаголь. Ён свабодна паступае ў Беларусь. Але паколькі ў нас адзіная мытная прастора, то ў прынцыпе якіх-небудзь перашкод, каб каньяк і віно рухаліся далей па гэтай тэрыторыі, фармальна няма».
Сёньня ў менскіх крамах можна свабодна купіць разнастайныя грузінскія і малдаўскія віны і каньякі, а таксама грузінскую мінэральную ваду. А вось у Расеі значную частку гэтага асартымэнту для продажу забаранілі. Паводле афіцыйнай вэрсіі — з-за дрэннай якасьці, паводле неафіцыйнай — з-за складанасьцяў у дачыненьнях паміж Масквой і Тбілісі.
Гандаль алькаголем дае высокія прыбыткі ў любой краіне, адзначае кіраўнік аналітычнага цэнтру «Стратэгія» Леанід Заіка. Таму ў гэтай галіне паўсюль існуюць жорсткія правілы і нормы:
«І такой фільтрацыі, у прынцыпе, не павінна быць. Аднак трэба разабрацца, зь якім мытам алькаголь прадаецца. Калі з мытам Мытнага саюзу, то тут нічога надзвычайнага няма. А вось калі тут ужываюцца нейкія адмысловыя схемы, то тады трэба адмаўляцца ад імпарту грузінскага і малдаўскага алькаголю ў Беларусь».
Уладзімер Жарыхін зьвяртае ўвагу на тое, што тут спалучыліся адразу дзьве праблемы — мытная і праблема якасьці:
«Забарона ў Расеі ўведзеная з-за якасьці напояў. І я ня думаю, што гэта можна лічыць кантрабандай. Таму сытуацыю трэба адрэгуляваць. Магчыма, гэта зробяць на наступным этапе — у рамках Адзінай эканамічнай прасторы. Так, як гэта зрабілі ў Эўразьвязе».
Эканаміст Заіка лічыць, што падобная сытуацыя можа неўзабаве ўзьнікнуць і ў іншых галінах. Справа ў тым, што ў Беларусі, Казахстане і Расеі існуюць розныя стандарты якасьці: дзесьці яны супадаюць, дзесьці — не:
«Цяпер абмяркоўваецца пытаньне, каб яны былі адзінымі. І каб абсталяваньне ў іх і мэтады працы адпавядалі эўрапейскім».
Міжнародны аглядальнік Раман Якаўлеўскі апошнім часам быў і ў Грузіі, і ў Малдове. Ён кажа, што там балюча ставяцца да такой забароны, бо пастаўкі на экспарт мясцовых напояў — значная крыніца папаўненьня дзяржаўнага бюджэту. «Мне падаецца, што зусім не выпадкова Масква ставіць бар’еры менавіта грузінскім і малдаўскім вытворцам», — адзначае спадар Якаўлеўскі:
«І Грузія, і Малдова — сябры Ўсясьветнай гандлёвай арганізацыі. А адрозьненьне гэтай арганізацыі і Зоны вольнага гандлю Эўразьвязу ад „пуцінскай“ прасторы — у тым, што Адзіная эканамічная прастора прадугледжвае абарону ад іншых. А тыя гандлёвыя арганізацыі, наадварот, — далучэньне іншых».
У прэсавых службах Міністэрства замежных спраў, Мытнага камітэту, канцэрну «Белдзяржхарчпрам» ад камэнтароў па гэтай праблеме ўстрымаліся.
Новая заява расейскай санітарнай службы адрозьніваецца ад папярэдніх. Раней афіцыйны Менск дакаралі, што ён парушае гандлёвыя нормы ў дачыненьнях з суседняй дзяржавай. Цяпер Масква заяўляе, што «беларускі бок не выконвае абавязкаў, якія прынятыя ў рамках Мытнага саюзу. Нягледзячы на неаднаразовыя папярэджаньні, павялічваецца аб’ём грузінскай і малдаўскай кантрабанднай алькагольнай прадукцыі празь Беларусь».
Намесьнік дырэктара маскоўскага Інстытуту краін СНД Уладзімер Жарыхін лічыць, што сытуацыя не такая простая і відавочная, як гэта выглядае ў заяве. Ён адзначае, што спачатку трэба прыняць агульнае рашэньне, якое стане абавязковым для ўсіх трох краін Мытнага саюзу:
«Інакш атрымліваецца пэўная нестыкоўка. У Беларусі няма забароны на грузінскі і малдаўскі алькаголь. Ён свабодна паступае ў Беларусь. Але паколькі ў нас адзіная мытная прастора, то ў прынцыпе якіх-небудзь перашкод, каб каньяк і віно рухаліся далей па гэтай тэрыторыі, фармальна няма».
Сёньня ў менскіх крамах можна свабодна купіць разнастайныя грузінскія і малдаўскія віны і каньякі, а таксама грузінскую мінэральную ваду. А вось у Расеі значную частку гэтага асартымэнту для продажу забаранілі. Паводле афіцыйнай вэрсіі — з-за дрэннай якасьці, паводле неафіцыйнай — з-за складанасьцяў у дачыненьнях паміж Масквой і Тбілісі.
Гандаль алькаголем дае высокія прыбыткі ў любой краіне, адзначае кіраўнік аналітычнага цэнтру «Стратэгія» Леанід Заіка. Таму ў гэтай галіне паўсюль існуюць жорсткія правілы і нормы:
«І такой фільтрацыі, у прынцыпе, не павінна быць. Аднак трэба разабрацца, зь якім мытам алькаголь прадаецца. Калі з мытам Мытнага саюзу, то тут нічога надзвычайнага няма. А вось калі тут ужываюцца нейкія адмысловыя схемы, то тады трэба адмаўляцца ад імпарту грузінскага і малдаўскага алькаголю ў Беларусь».
Уладзімер Жарыхін зьвяртае ўвагу на тое, што тут спалучыліся адразу дзьве праблемы — мытная і праблема якасьці:
«Забарона ў Расеі ўведзеная з-за якасьці напояў. І я ня думаю, што гэта можна лічыць кантрабандай. Таму сытуацыю трэба адрэгуляваць. Магчыма, гэта зробяць на наступным этапе — у рамках Адзінай эканамічнай прасторы. Так, як гэта зрабілі ў Эўразьвязе».
Эканаміст Заіка лічыць, што падобная сытуацыя можа неўзабаве ўзьнікнуць і ў іншых галінах. Справа ў тым, што ў Беларусі, Казахстане і Расеі існуюць розныя стандарты якасьці: дзесьці яны супадаюць, дзесьці — не:
«Цяпер абмяркоўваецца пытаньне, каб яны былі адзінымі. І каб абсталяваньне ў іх і мэтады працы адпавядалі эўрапейскім».
Міжнародны аглядальнік Раман Якаўлеўскі апошнім часам быў і ў Грузіі, і ў Малдове. Ён кажа, што там балюча ставяцца да такой забароны, бо пастаўкі на экспарт мясцовых напояў — значная крыніца папаўненьня дзяржаўнага бюджэту. «Мне падаецца, што зусім не выпадкова Масква ставіць бар’еры менавіта грузінскім і малдаўскім вытворцам», — адзначае спадар Якаўлеўскі:
«І Грузія, і Малдова — сябры Ўсясьветнай гандлёвай арганізацыі. А адрозьненьне гэтай арганізацыі і Зоны вольнага гандлю Эўразьвязу ад „пуцінскай“ прасторы — у тым, што Адзіная эканамічная прастора прадугледжвае абарону ад іншых. А тыя гандлёвыя арганізацыі, наадварот, — далучэньне іншых».
У прэсавых службах Міністэрства замежных спраў, Мытнага камітэту, канцэрну «Белдзяржхарчпрам» ад камэнтароў па гэтай праблеме ўстрымаліся.