Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Назад, у імпэрыю?


Сёньняшні артыкул Лукашэнкі ў газэце «Известия», у якім ён падтрымаў ідэю Пуціна пра стварэньне Эўразійскага саюзу на постсавецкай прасторы, бясспрэчна, будзе прадметам аналізу і дыскусіяў, мне ж хацелася б пакуль адзначыць дзьве прынцыповыя высновы.

Першая: Лукашэнка і Пуцін адзіныя ў галоўным -- ў імкненьні аднавіць імпэрыю.

Лукашэнка і Пуцін адзіныя ў імкненьні аднавіць імпэрыю

Мне запярэчаць – расейскі прэм'ер заяўляе не пра аднаўленьне СССР (сказана ж было Пуціным: той, хто не шкадую пра развал СССР, ня мае сэрца, той, хто марыць аднавіць СССР- ня мае розуму). Гаворка ідзе, скажуць мне, толькі пра новыя формы інтэграцыі, і выключна на добраахвотнай аснове -- пра Эўразійскі саюз, пра Мытны саюз, пра агульную эканамічную прастору і г.д.

Але давайце ня будзем падманваць саміх сябе: Савецкі Саюз таксама нідзе і ніколі юрыдычна не называўся імпэрыяй, больш за тое, быў саюзам фармальна «сувэрэнных» рэспублік, дзьве зь якіх – БССР і УССР -- нават мелі пэўныя міжнародныя правы на ўзроўні Францыі ці ЗША, бо ўваходзілі ў склад ААН (а вось РСФСР – не ўваходзіла). І Беларусь таксама «добраахвотна» у 1922 годзе падпісала «саюзную дамову», ніхто на цырымоніі ў Вялікім тэатры над менскай дэлегацыяй з маўзэрам не стаяў (праўда, перад гэтым бальшавікам давялося зьнішчыць БНР і падавіць у крыві Слуцкае паўстане).

Але імпэрская сутнасьць СССР (дыктат цэнтру і ў вялікім, і ў малым) ад такой «добраахвотнасьці» не мянялася.

Сёньня Масква ўжо дыктуе колер аўтамабільных паваротнікаў

Сёньня Масква ўжо дыктуе ня толькі геапалітычны выбар, але нават і колер аўтамабільных паваротнікаў (забарона на ўвоз у краіны Мытнага саюзу амэрыканскіх аўтамабіляў, паваротнікі якіх колерам адрозьніваюцца ад расейскіх -- менавіта з гэтай сэрыі).

Нехта, напэўна, скажа пра «перамогу» Масквы, пра тое, што Лукашэнку «прымусілі»...

Забудзьцеся. Лепей прыгадайце, што ўжо ў пачатку верасьня 1991-га, праз тыдзень пасьля абвяшчэньня незалежнасьці Беларусі, дэпутат ВС Лукашэнка публічна паставіў пад сумнеў мэтазгоднасьць наданьня Дэклярацыі аб сувэрэнітэце статусу канстытуцыйнай сілы, а летам 1993-га заявіў пра неабходнасьць аднаўленьня савецкай імпэрыі.

Трэба меркаваць, таму і быў заўважаны пэўнымі коламі ў Маскве.

Паўтары гады таму мне давялося выказаць меркаваньне, што Крэмль падтрымае Лукашэнку на чарговых прэзыдэнцкіх выбарах, а таксама і на наступных, у 2016-ым, ці калі іх там прызначаць.

Тады гэта ўспрынялі як недарэчнасьць – вы пра што, якое падтрымае? Падзеі бліжэйшых месяцаў нібыта яшчэ больш абвяргалі мой прагноз. Ціск Масквы на Лукашэнку ўзмацняўся, за «Хросным бацькам»-1 пайшлі нумар 2 і 3, адмаўлялі у крэдытах... І, нарэшце, эпагей, падзея, пасьля якой хто шмат пачаў адлічваць апошнія дні прэзыдэнцтва Лукашэнкі: Мядзведзеў заявіў, што лёс гвалтоўна зьніклых у Беларусі неабыякавы для Расеі...

Але больш пра правы чалавека ў Беларусі Масква ня ўзгадвала.

І вынікі "выбараў" -- прызнала.

За дзесяць месяцаў, што прайшлі пасьля 19-га сьнежня, ні Мядзьведзеў, ні Пуцін, ні сьпікеры абедзвюх палатаў расейскага парлямэнту, ні кіраўнік зьнешнепалітычнага ведамства Расейскай Фэдэрацыі – ніхто з крамлёўскай улады ні слова не сказаў ў абарону беларускіх палітычных вязьняў. Мы чулі і чуем заявы кіраўнікоў краінаў Эўразьвязу, прадстаўнікоў ЗША і Канады, міжнародных арганізацыяў – і маўчаньне афіцыйнай Масквы.

І, перакананы, Крэмль будзе маўчаць надалей.

Апошнія 200 гадоў Расея не спрыяла ўсталяваньню ў Беларусі дэмакратычнай традыцыі

Гісторыкі пацьвердзяць, што ў апошнія 200 гадоў Расея не спрыяла ўсталяваньню ў Беларусі дэмакратычнай традыцыі (а некаторыя гісторыкі наўпрост заявяць пра акупацыю). Як чалавек, які меў дачыненьне да нядаўніх палітычных працэсаў, магу пацьвердзіць, што і ў апошнія 20 гадоў Масква ніколі не паспрыяла дэмакратызацыі Беларусі.

З чаго раптам чакаць, што традыцыя будзе парушаная?

І другая выснова: у чарговы раз назваўшы распад СССР (чытай – дасягненьне незалежнасьці Беларусі) «найглыбейшай, трагічнай памылкай», Лукашэнка яшчэ раз пацьвердзіў, хто зьяўляецца самым вялікім фактарам небясьпекі для незалежнасьці краіны, якой яго паставілі кіраваць.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG