Прамова Барака Абамы ў прайм-тайм, дзе ён абвясьціў пра заканчэньне вайны ў Іраку, была менш важнай, чым ягоны вядомы выступ васьмігадовай даўніны ў якасьці сэнатара Ілінойсу. Выглядае, што тады Абама меў больш складаныя погляды на амэрыканскія стаўкі ў Іраку, чым цяпер, – піша камэнтатар Wall Street Journal.
У 2002 годзе Абама ўзьняў цэнтральнае для сытуацыі вакол Іраку пытаньне: уяўляе Садам Хусэйн небясьпеку па-за межамі сваёй краіны альбо не? “Дазвольце мне ясна заявіць, – сказаў тады Абама. – У мяне няма ілюзіяў наконт Садама Хусэйна. Ён неаднаразова зрываў інспэкцыі ААН, разьвіваў хімічную і біялягічную зброю і імкнуўся да стварэньня ядзернага патэнцыялу. Але я таксама ведаю, што Садам не ўяўляе непасрэднай пагрозы для ЗША. Яго можна стрымліваць.”
Гэта шырока распаўсюджанае меркаваньне. Часопіс Economist на гэтым тыдні сьцьвярджае, што Абама меў рацыю, аднак вайна ўсё ж зрабіла сваё: пазбавіла Блізкі Ўсход ад крывавага дыктатара.
Яна зрабіла нашмат больш.
”Дапусьцім, Абамаў пункт погляду перамог бы і мы пакінулі б Садама ля ўлады ў Іраку. Як бы выглядаў сьвет сёньня? – задаецца пытаньнем камэнтатар WSJ Дэніэл Хэнінгер і працягвае: – Абама і іншыя лічаць, што Садама і ягоныя ядзерныя амбіцыі можна было стрымаць. На маю думку, якраз хутчэй наадварот”.
На момант антываеннага выступу Абамы ў 2002 годзе ў сьвеце адбываюцца некалькі важных, не зьвязаных з Іракам падзеяў: Іран і Паўночная Карэя набліжаюцца да стварэньня ядзернай зброі, не стаіць на месцы таксама бацька Пакістанскай ядзернай праграмы Абдул Кадыр Хан.
Адным словам, ядзерны клюб “кепскіх хлопцаў” у 2002 годзе набірае абароты. Хіба хтосьці ўсур’ёз можа паверыць, што сярод усяго гэтага Садама можна было б “абмежаваць”?
Садам быў цэнтрабежнай сілай. У 1980 ён уступіў у вайну з Іранам, а праз 10 гадоў – з Кувэйтам. Садам быў гульцом, а з 2002 году павёў сваю найбуйнейшую гульню: на здабыцьцё ядзернай зброі.
Так, група па пошуку зброі масавага зьнішчэньня ў Іраку ў 2005 годзе канстатавала, што ў Садама не было актыўнай зброі масавага зьнішчэньня. Але ў 1000-старонкавым дакладзе з цытатамі з ірацкіх палітыкаў і навукоўцаў сьцьвярджалася, што мэтай Садама было вызваліцца ад санкцый ААН і запусьціць у дзеяньне сваю праграму па стварэньні ядзернай зброі.
”Махмуд Ахмадзінэжад у Іране публічна насьміхаецца над спробамі Захаду прыкрыць ягоную ядзерную праграму і пагражае ворагам зьнішчэньнем. Сёлета ён парушыў эмбарга на будаўніцтва завода па ўзбагачэньні ўрану ў Ісфахане. У Паўночнай Карэі Кім Чэн Ір правёў выпрабаваньне ядзернай зброі і запускі ракет у Японскім моры. У такім сьвеце Садам імкнуўся б іграць у адной лізе з Іранам і Паўночнай Карэяй. Ці змаглі б мы стрымаць яго?” – рытарычна пытаецца WSJ.
Ахмадзінэжад у Іране і Хусэйн у Іраку адначасова падштурхнулі б Эгіпет, Сірыю, Савудаўскую Арабію і Судан да ўступленьня ў ядзерны рынак, Пакістан і Індыя павялічвалі б ядзерны складнік у сваіх напружаных адносінах.
”Мы павінны вельмі ганарыцца тым, што нашы войскі вяртаюцца дадому з Іраку. Яны заслугоўваюць помніка. У гэтай вайне гаворка ішла ня толькі пра дапамогу Іраку, гаворка ішла пра нас. Пераход вар’яцкіх рэжымаў празь ядзерны парог уяўляў сабой рэальную небясьпеку. Ахвяры, прынесеныя Амэрыкай у Іраку выключылі з гульні аднаго з апантаных ядзернай зброяй вар’ятаў і далі сьвету большае поле для змаганьня з пагрозай, калі усясьветным лідэрам ёсьць да гэтага справа. Вялікае “калі”, – завяршае Дэніэл Хэнінгер з Wall Street Journal.
У 2002 годзе Абама ўзьняў цэнтральнае для сытуацыі вакол Іраку пытаньне: уяўляе Садам Хусэйн небясьпеку па-за межамі сваёй краіны альбо не? “Дазвольце мне ясна заявіць, – сказаў тады Абама. – У мяне няма ілюзіяў наконт Садама Хусэйна. Ён неаднаразова зрываў інспэкцыі ААН, разьвіваў хімічную і біялягічную зброю і імкнуўся да стварэньня ядзернага патэнцыялу. Але я таксама ведаю, што Садам не ўяўляе непасрэднай пагрозы для ЗША. Яго можна стрымліваць.”
Гэта шырока распаўсюджанае меркаваньне. Часопіс Economist на гэтым тыдні сьцьвярджае, што Абама меў рацыю, аднак вайна ўсё ж зрабіла сваё: пазбавіла Блізкі Ўсход ад крывавага дыктатара.
Яна зрабіла нашмат больш.
”Дапусьцім, Абамаў пункт погляду перамог бы і мы пакінулі б Садама ля ўлады ў Іраку. Як бы выглядаў сьвет сёньня? – задаецца пытаньнем камэнтатар WSJ Дэніэл Хэнінгер і працягвае: – Абама і іншыя лічаць, што Садама і ягоныя ядзерныя амбіцыі можна было стрымаць. На маю думку, якраз хутчэй наадварот”.
На момант антываеннага выступу Абамы ў 2002 годзе ў сьвеце адбываюцца некалькі важных, не зьвязаных з Іракам падзеяў: Іран і Паўночная Карэя набліжаюцца да стварэньня ядзернай зброі, не стаіць на месцы таксама бацька Пакістанскай ядзернай праграмы Абдул Кадыр Хан.
Адным словам, ядзерны клюб “кепскіх хлопцаў” у 2002 годзе набірае абароты. Хіба хтосьці ўсур’ёз можа паверыць, што сярод усяго гэтага Садама можна было б “абмежаваць”?
Садам быў цэнтрабежнай сілай. У 1980 ён уступіў у вайну з Іранам, а праз 10 гадоў – з Кувэйтам. Садам быў гульцом, а з 2002 году павёў сваю найбуйнейшую гульню: на здабыцьцё ядзернай зброі.
Так, група па пошуку зброі масавага зьнішчэньня ў Іраку ў 2005 годзе канстатавала, што ў Садама не было актыўнай зброі масавага зьнішчэньня. Але ў 1000-старонкавым дакладзе з цытатамі з ірацкіх палітыкаў і навукоўцаў сьцьвярджалася, што мэтай Садама было вызваліцца ад санкцый ААН і запусьціць у дзеяньне сваю праграму па стварэньні ядзернай зброі.
”Махмуд Ахмадзінэжад у Іране публічна насьміхаецца над спробамі Захаду прыкрыць ягоную ядзерную праграму і пагражае ворагам зьнішчэньнем. Сёлета ён парушыў эмбарга на будаўніцтва завода па ўзбагачэньні ўрану ў Ісфахане. У Паўночнай Карэі Кім Чэн Ір правёў выпрабаваньне ядзернай зброі і запускі ракет у Японскім моры. У такім сьвеце Садам імкнуўся б іграць у адной лізе з Іранам і Паўночнай Карэяй. Ці змаглі б мы стрымаць яго?” – рытарычна пытаецца WSJ.
Ахмадзінэжад у Іране і Хусэйн у Іраку адначасова падштурхнулі б Эгіпет, Сірыю, Савудаўскую Арабію і Судан да ўступленьня ў ядзерны рынак, Пакістан і Індыя павялічвалі б ядзерны складнік у сваіх напружаных адносінах.
”Мы павінны вельмі ганарыцца тым, што нашы войскі вяртаюцца дадому з Іраку. Яны заслугоўваюць помніка. У гэтай вайне гаворка ішла ня толькі пра дапамогу Іраку, гаворка ішла пра нас. Пераход вар’яцкіх рэжымаў празь ядзерны парог уяўляў сабой рэальную небясьпеку. Ахвяры, прынесеныя Амэрыкай у Іраку выключылі з гульні аднаго з апантаных ядзернай зброяй вар’ятаў і далі сьвету большае поле для змаганьня з пагрозай, калі усясьветным лідэрам ёсьць да гэтага справа. Вялікае “калі”, – завяршае Дэніэл Хэнінгер з Wall Street Journal.