Выстава «Помню. Катынь 1940» займае толькі адну залю музэю. Сярод людзей, якія прыйшлі на адкрыцьцё, былі дыпляматы розных краінаў. Прыехаў і міністар культуры Беларусі Павал Латушка — да яго зьяўленьня цырымонію не пачыналі. На экране паказвалі фільм Анджэя Вайды «Катынь». Сваімі ўражаньнямі ад карціны падзяліўся Павал Латушка, які бачыў стужку раней:
«Пасьля гэтага фільму не было аплядысмэнтаў. Я папрасіў вадзіцеля паехаць, бо я ня мог сесьці ў аўтамабіль, мне трэба было прайсьці і падыхаць сьвежым паветрам. Сапраўды гэта былі велізарныя — цяжка пераацаніць — эмацыянальныя ўражаньні. Я ніколі ня быў у Катыні, але боль гэты я зразумеў. Трэба адзначыць таксама, што ў Катыні пахаваныя ня толькі палякі. Там пахаваныя таксама і беларусы — каталіцкага ці праваслаўнага веравызнаньня — якія тады знаходзіліся на тэрыторыі Заходняй Беларусі, сёньняшняй тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. І мы таксама павінны пра гэта памятаць».
Там пахаваныя таксама і беларусы… І мы таксама павінны пра гэта памятаць.
«Катынскае злачынства» — гэтак называюць зьнішчэньне больш як 20-ці тысяч польскіх грамадзянаў у лягерах ды турмах на тэрыторыі Савецкага Саюзу ў 1940 годзе. Адным зь месцаў масавага расстрэлу стаў Катынскі лес недалёка ад Смаленску. Усіх загінулых, а гэта былі ў асноўным польскія афіцэры, чыноўнікі ды інтэлігенцыя, пахавалі ў брацкіх магілах. Гэта здарылася пасьля таго, як у 1939 годзе савецкія войскі занялі тэрыторыю Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны — польскую эліту арыштоўвалі і бралі ў палон.
Доўгі час масавыя зьнішчэньні польскіх грамадзянаў замоўчваліся, таксама савецкая прапаганда старалася перакласьці віну на немцаў. Так узьнікла паняцьце «катынскай хлусьні».
Сяргей Азаронак, дырэктар менскага музэю Вялікай айчыннай вайны:
«Мы ведаем, што Вялікая перамога — гэта, безумоўна, не парады, гэта, безумоўна, не салюты. Гэта ахвяры, ахвяры, ахвяры і яшчэ раз ахвяры».
Выставу «Помню. Катынь 1940» падрыхтаваў варшаўскі Нацыянальны цэнтар культуры ды Польскі інстытут у Менску. Паводле словаў дырэктара Польскага інстытуту ў Менску Пятра Казакевіча, адкрыць выставу плянавалася раней, аднак здарылася яшчэ адна трагедыя пад Смаленскам — 10 красавіка самалёт прэзыдэнта Польшчы Леха Качыньскага разьбіўся, заходзячы на пасадку. Разам з афіцыйнай дэлегацыяй польскі прэзыдэнт кіраваўся ў Катынь, каб ушанаваць памяць расстраляных 70 гадоў таму суайчыньнікаў.
Пётар Казакевіч: «Катынскія ахвяры — гэта сымбаль найлепшых сыноў, эліты польскага народу. Нагадаем, што сярод замардаваных на загад Сталіна абаронцаў радзімы побач з афіцэрамі войска і паліцыі былі таксама дактары, інжынэры, юрысты, настаўнікі — афіцэры запасу, якія былі мабілізаваныя, калі пачалася вайна».
Выстава «Помню. Катынь 1940» будзе працаваць да 25 ліпеня.
