Нібы імкнем, нібы да мэты,
Нібыта з пэўнасьцю… Але
У Беларусі ўсе паэты,
Таму й жывем, як Бог пашле.
Нібыта з пэўнасьцю… Але
У Беларусі ўсе паэты,
Таму й жывем, як Бог пашле.
Што для вас свабода?
Для мяне свабода — гэта пусты гук, архаічны адпаведнік нашых зьмястоўных волі, вольніцы, вольнасьці. Нездарма продкі, спрабуючы зьБеларусіць зьмест, намагаліся адаптаваць гэтае паняцьце ў форме «слабода». Слабода — слабада — паселішча вясковага кшталту, дзе, на эмацыйным узроўні, прысутнічае «слаб» — слабасьць, нямогласьць, слабіна.
* * *
Як гэты сьвет сябе зьняволіў!
Як адарваўся ад прыроды,
Калі ўвагнаў бязьмежжа волі
У межы штучнае свабоды!
2000 г.
Што найбольш абмяжоўвае вашу свабоду?
Нельга абмежаваць пустога гуку г.зн. таго, чаго няма. Зь іншага боку:
* * *
Каб «гарлапаны» розныя ня вякалі —
Абмежавалі злыдні нават вакувум,
Абнесьлі абняслаўленымі знакамі,
І вартавых ваставілі з сабакамі.
Маўчыць пустэча ў апусьцелым розуме,
Пустэча зьнемачоная пагрозамі,
Ды неяк існуе, бо, ўсё ж, наяўная…
Старога фота стужка непраяўная.
А праявіць няможна. Забаронена.
Пацьверджана ўказам. Указонена.
А ўзаконіць… Што вы! Засакрэчана.
Сьвятло праяўнік?
Шчоўк!
Гамон!
Засьвечана.
Каб «гарлапаны» розныя ня вякалі —
Абмежавалі злыдні нават вакувум,
Абнесьлі абняслаўленымі знакамі,
І вартавых ваставілі з сабакамі.
Маўчыць пустэча ў апусьцелым розуме,
Пустэча зьнемачоная пагрозамі,
Ды неяк існуе, бо, ўсё ж, наяўная…
Старога фота стужка непраяўная.
А праявіць няможна. Забаронена.
Пацьверджана ўказам. Указонена.
А ўзаконіць… Што вы! Засакрэчана.
Сьвятло праяўнік?
Шчоўк!
Гамон!
Засьвечана.
2010 г.
Што для вас шчасьце?
Бачыць шчасьлівымі тых, хто гэтага варты.
* * *
не забуду пра нявартых памяці
і нявартых жалю пашкадую
можа перад божаю пасьцеляй
іх асьвеціць яска пакаяньня
не забуду пра нявартых памяці
і нявартых жалю пашкадую
можа перад божаю пасьцеляй
іх асьвеціць яска пакаяньня
2010 г.
Чаго вы найбольш баіцеся?
Ператварэньня народу ў насельніцтва.
* * *
Насельніцтва маўчыць. Народ змагаецца.
На кухні студзень пры стале вагаецца.
Між сьметнікам і страўнікам. Асуджаны…
Аднымі грэты, іншымі астуджаны.
І вось ужо з губы наалкаголенай
Цякуць па кухні галасы крамольныя,
І студзень студнем заядае горкую
За гэткай самай горкаю гаворкаю.
Ды званітуе праўдай… абрыгаецца,
А заўтра зноўку мужна завагаецца.
Насельніцтва змаўчыць. Мо перамеліцца.
Крывавы сьлед народа плошчай сьцеліцца.
Насельніцтва маўчыць. Народ змагаецца.
На кухні студзень пры стале вагаецца.
Між сьметнікам і страўнікам. Асуджаны…
Аднымі грэты, іншымі астуджаны.
І вось ужо з губы наалкаголенай
Цякуць па кухні галасы крамольныя,
І студзень студнем заядае горкую
За гэткай самай горкаю гаворкаю.
Ды званітуе праўдай… абрыгаецца,
А заўтра зноўку мужна завагаецца.
Насельніцтва змаўчыць. Мо перамеліцца.
Крывавы сьлед народа плошчай сьцеліцца.
2010 г.
і… незадаволеных Беларусак:
* * *
Страх не для нас, бо ён — прытулак слабых.
Ды ад аднога страху не ўцячы:
Няма страшней нездавалёнай бабы,
Якой ніхто ня хоча памагчы!
Такая сьвет абрыне ў раструску,
Сябе і іншых вынішчыць да дна…
Калі ж незадаволіць Беларуску,
То тут Сусьвету цэламу хана!
Страх не для нас, бо ён — прытулак слабых.
Ды ад аднога страху не ўцячы:
Няма страшней нездавалёнай бабы,
Якой ніхто ня хоча памагчы!
Такая сьвет абрыне ў раструску,
Сябе і іншых вынішчыць да дна…
Калі ж незадаволіць Беларуску,
То тут Сусьвету цэламу хана!
1997 г.
Які талент вы хацелі б мець?
Талент зарабляць хоць нешта на тым, што пішу.
* * *
Аксане
Як плынь рачулак, як спакой ставоў
У сталасьці радкі сябе сталююць,
А парушэньні аўтарскіх правоў
Няхай зуброў паэзіі хвалююць.
Мой верш — нічый. Махнуў крылом пяра,
Расстаньне рэхам рымаў разьлілося,
І аніякі ў сьвеце капірайт
Яму не забароніць шматгалосься.
Аксане
Як плынь рачулак, як спакой ставоў
У сталасьці радкі сябе сталююць,
А парушэньні аўтарскіх правоў
Няхай зуброў паэзіі хвалююць.
Мой верш — нічый. Махнуў крылом пяра,
Расстаньне рэхам рымаў разьлілося,
І аніякі ў сьвеце капірайт
Яму не забароніць шматгалосься.
2001 г.
Кім з сучасьнікаў вы захапляецеся?
Сучасьнікамі й сучасьніцамі. Ненавіджу пазачасьнікаў, надчасьнікаў і бязчасьнікаў.
* * *
500 на пляцы… Тысячы ў вязьніцах
Уласных думак, страхаў, асьцярогаў.
У асьцярогах б’ецца боль вастрогаў,
Як сьлёзы, прыхавана, ў вербах ніцых.
500 у турмах… Тысячы на пляцы…
На кірмашовым… Горкія навіны…
І дождж сячэ. Крывавыя крывіны
Фарбуюць ціхі сьвет мяшчанскіх рацый.
Той сьвет сьмяецца — невідушчы, сонны,
Яму няўцям. Навошта кроў і сьлёзы?
Ён плоць ад плодзі зжыўся з каматозам
Узьняўшы пазачаснасьць парасонам.
Ну, што ж, так ёсьць… 500 таксама сіла.
Як ёсьць 500 — 500 на падыходзе
Над пляцам як заклён: «…тады, народзе…»
Каб пад сярпом жывіла й каласіла…
Каб нават на няўдобе, на жарстве
Буяла жыцьцядайнае: ЖЫВЕ!
500 на пляцы… Тысячы ў вязьніцах
Уласных думак, страхаў, асьцярогаў.
У асьцярогах б’ецца боль вастрогаў,
Як сьлёзы, прыхавана, ў вербах ніцых.
500 у турмах… Тысячы на пляцы…
На кірмашовым… Горкія навіны…
І дождж сячэ. Крывавыя крывіны
Фарбуюць ціхі сьвет мяшчанскіх рацый.
Той сьвет сьмяецца — невідушчы, сонны,
Яму няўцям. Навошта кроў і сьлёзы?
Ён плоць ад плодзі зжыўся з каматозам
Узьняўшы пазачаснасьць парасонам.
Ну, што ж, так ёсьць… 500 таксама сіла.
Як ёсьць 500 — 500 на падыходзе
Над пляцам як заклён: «…тады, народзе…»
Каб пад сярпом жывіла й каласіла…
Каб нават на няўдобе, на жарстве
Буяла жыцьцядайнае: ЖЫВЕ!
2010 г.
Што вы найбольш любіце рабіць?
Быць самім сабой.
* * *
Падман, хлусьня, ілжа,
Няшчырасьць, дзьвюхаблічнасьць
Лунае акалічнасьць:
Дачасная іржа
На вастраку нажа.
Заганная цыклічнасьць:
Падман, хлусьня, ілжа,
Няшчырасьць, дзьвюхаблічнасьць.
Падман, хлусьня, ілжа,
Няшчырасьць, дзьвюхаблічнасьць
Лунае акалічнасьць:
Дачасная іржа
На вастраку нажа.
Заганная цыклічнасьць:
Падман, хлусьня, ілжа,
Няшчырасьць, дзьвюхаблічнасьць.
2010 г.
Калі б можна было пражыць жыцьцё яшчэ раз, што б вы зьмянілі?
Ну, выходзіў жа ён на плошчу пару разоў разам з дэпутатамі ад апазыцыі… Стаяў за крок ад мяне. Вось бы ведаць наперад, як усё павернецца… Калі ўпершыню пабачыў здымак, на якім разам ідуць дэпутаты Сямдзянава, Пазьняк і Лукашэнка, адразу ж напісалася:
* * *
Быў шанец зьберагчы краiну,
Якая шчыльнымi радамi…
Не скарыстаў Зянон хвiлiны -
Ня змог пры даме…
Быў шанец зьберагчы краiну,
Якая шчыльнымi радамi…
Не скарыстаў Зянон хвiлiны -
Ня змог пры даме…
1999 г.
Якую найлепшую параду вы атрымалі?
Ідзі на фіг!
Які ваш улюбёны дэвіз?
Жыве Беларусь!
У якой палітычнай сыстэме вы хацелі б жыць?
У бясхібнай.
У якой краіне вы хацелі б жыць?
Дома.
У якую эпоху вы хацелі б жыць?
А ў якой эпосе мяне не было? «Быў. Ёсьць. Буду».
Калі б вы сталі кіраўніком Беларусі, што б зрабілі найперш?
Залежыць ад сытуацыі на той момант.
Якія адносіны Беларусь павінна мець з Эўразьвязам?
Раўнапраўныя.
Якія адносіны Беларусь павінна мець з Расеяй?
А дзе гэта? Ага… усходняя ўскраіна.
* * *
Ня плачу. Не верашчу.
Каб нават на сьмерць закулі —
Расею ў сэрца пушчу
Толькі ў вабліччы кулі.
Каб нават на сьмерць закулі —
Расею ў сэрца пушчу
Толькі ў вабліччы кулі.
1995 г.
Некаторыя думаюць так: «Хай дыктатура, абы свая». А Вы?
А мы не некаторыя.
Калі і як у Беларусі зьменіцца ўлада?
А хто сказаў, што яна ёсьць? Дыктатура — ня форма ўлады, а форма гвалту й зьдзеку.
Калі беларусы загавораць па-беларуску?
Беларусы гавораць.
Што будзе, калі беларусы не загавораць па-беларуску?
А гэта як? Так не бывае…
