Юры Хашчавацкі – пра новы фільм “Лабатамія"

– Ужо даўно зьявілася інфармацыйная зброя, якую ўлады выкарыстоўваюць супраць грамадзтва. Гэта абсалютна відавочна, скажам, на беларускім інфармацыйным полі – зьніклі практычна ўсе незалежныя крыніцы сродкаў масавай інфармацыі, асабліва электронныя, і па інфармацыйных каналах ідзе непрыкрытая хлусьня. Потым стала заўважана, што і Расея пераняла гэты вопыт беларускіх уладаў: ідзе вельмі сур'ёзны падман, я б сказаў, "прамываньне мазгоў".

Калі я вырашыў зрабіць фільм пра ўсё гэта, пачалася вайна паміж Расеяй і Грузіяй. І я ўбачыў цалкам выдатны прыклад таго, як рэалізуецца такая хлусьня і дзеля чаго ўсё гэта робіцца. На цяперашнім цывілізацыйным пункце падобная сытуацыя вельмі небясьпечная, таму што кіраваць сродкамі масавай інфармацыі – вельмі апэтытныя для любой улады справа.

– Пра што ўсё ж больш ваш фільм атрымаўся? Пра вайну? Пра прапаганду? Пра людзей? Як бы вы ахарактарызавалі асноўны прадмет вашага дасьледаваньня?

– Я б сказаў – пра прапаганду, пра людзей, якія ажыцьцяўляюць гэтую прапаганду, пра сэрвільную частку расейскай журналістыкі і пра тых людзей, вядома ж, якія ўсяму гэтаму супрацьстаяць. У маім фільме вельмі шмат рэальнай інфармацыі пра тое, што насамрэч адбывалася тады ў Грузіі, і пра тое, як гэта падавалася ў расейскіх сродках масавай інфармацыі, і плюс да гэтага агульная сытуацыя ў Расеі. Чырвонай ніткай праходзіць фармаваньне нацыянальнай ідэі Расеі, якую я зараз трактую такім чынам: злучэньне патрыярхальнага "крадуць", пра якое казаў яшчэ Карамзін, зь вечна савецкім "ўхваляем" і пуцінскім "мачыць у сарціры".

– У фільме ідзе гаворка і пра грузінскую прапаганду ці вы засяроджвацца толькі на пытаньні расейскіх сродкаў ідэалягічнага забесьпячэньня гэтай ваеннай кампаніі?

– Не, пра грузінскую прапаганду ў мяне няма ані слова, таму што такой я проста ня бачу, ня чую і ня ведаю. Хоць, безумоўна, там можна назіраць тыя ж самыя працэсы. Як сказала адна з выступоўцаў ў гэтым фільме, Юлія Латыніна, вайна – гэта шлях падману і відавочна, што грузінскія ўлады таксама ідуць гэтым шляхам. Але я гэтага не чуў, таму гэта цяжка назваць прапагандай асабіста для мяне – я знаходжуся па-за гэтым полем. Любая інфармацыя суб'ектыўна, я зыходжу з гэтага. Любая. Прапагандай яна становіцца тады, калі яна ўсеагульная, пэрманэнтна дзейнічае на мазгі.

– Калі ваш фільм будуць называць антырасейскім, як вы будзеце пярэчыць?

– Я буду пярэчыць наступным чынам: антырасейскасьць для мяне значыць, што я павінен не любіць сваю маці, расейскую жанчыну Ганну Іванаўну Банову. А я не магу, як вы разумееце, не любіць сваю маці, я не магу не любіць яе родных, я не магу не любіць вялікую колькасьць сваіх расейскіх сяброў. А вось уладу расейскую я магу не любіць. І я думаю, што вельмі многія людзі ў Расеі таксама ня любяць гэтую ўладу. Амаральныя рашэньні расейскай улады, якія я крытыкую ў гэтым фільме, гэта ні ў якім разе не антырасейскі матыў. Гэта пратэст супраць бяздарнай, подлаватай і крымінальнай улады, якая на сёньняшні дзень у Расеі робіць усё, што яна хоча. Ня трэба блытаць, таму што падобныя разважаньні – у інтарэсах ўлады: калі на яе "наяжджаць", яна адразу ж кажа, што гэта наехалі на ўвесь расейскі народ. Ні ў якім выпадку. А тых людзей, якія мяне могуць абвінаваціць у "антырасейскіх настроях", я б спытаў: "Хлопцы, а вам падабаецца ваша ўлада? Калі вы яе крытыкуеце, то вы таксама, напэўна, займаецеся антырасейскімі справамі".

– Які пракатны лёс вашага фільма? У каго ёсьць шанцы яго паглядзець?

– Фільм толькі-толькі скончаны, у першай рэдакцыі. Я яшчэ буду над ім працаваць, таму што ён даўгаваты. 2 траўня па нямецкім канале ARD выйдзе вялізны сюжэт пра гэты фільм. Многія фэстывалі праяўляюць да фільму цікавасьць. Зараз мы пачынаем працаваць з каналамі. Магчыма, давядзецца падзяліць яго на сэрыі – недзе з дзьвюх сэрый будзе, недзе з трох. Буду неяк уціскаць яго, каб каналы маглі ўзяць. Што ж тычыцца Расеі, то ў мяне няма ніякіх ілюзіяў – я разумею, што тут гэты фільм бліжэйшыя гадоў пяць, як мінімум, не пакажуць.