Марчук хацеў атрымаць “дзіцячага Нобэля”

24 сакавіка ўвечары стала вядома, што прэмію атрымала пісьменьніца і мастак-ілюстратар з Бэльгіі Кіці Кроўтэр. Яе творчасьць, паводле меркаваньня міжнароднага журы, “прасякнута гуманізмам і спагадай”. Кіці Кроўтэр – аўтарка і ілюстратар каля 35 кніг.

Гэтая прэстыжная прэмія – за дасягненьні ў дзіцячай літаратуры, заснаваная ўрадам Швэцыі ў 2002 годзе пасьля сьмерці пісьменьніцы. Паводле памеру ўзнагароджаньня прэмія займае другое месца ў сьвеце – каля 500 тысяч эўра. У журы – 20 чалавек – аўтарытэтныя літаратары, крытыкі, мастакі, бібліятэкары, літаратуразнаўцы. У журы ўваходзіць і ўнучка Астрыд Ліндгрэн Аніка. Узнагароду пераможца атрымлівае з рук прынцэсы Вікторыі.

З сайту прэміі мы даведаліся, што ў сьпісе намінантаў быў і прадстаўнік Беларусі – намесьнік старшыні Саюзу пісьменьнікаў Беларусі Георгі Марчук. З самім намінантам зьвязацца сёньня не ўдалося – у Саюзе пісьменьнікаў Беларусі было паседжаньне прэзыдыюму, тэлефоны не адказвалі. Увечары па мабільнаму тэлефону мы зьвязаліся толькі са старшынём Саюзу Мікалаем Чаргінцом, які быў зьдзіўлены маім пытаньнем:

“Якая прэмія, як вы яе назвалі? Ня ведаю, ня ведаю, гэта трэба высьветліць. Ня чуў, скажу шчыра”.

Мікалай Іванавіч распавёў, што нядаўна сустракаўся са сваяком Астрыд Ліндгрэн, швэдзкім парлямэнтаром, а вось пра вылучэньне Георгія Марчука ён нічога ня ведае.

Літаратар Міхась Скобла не зьдзівіўся, што ў сьпісе намінантаў – імя Георгія Марчука. Ён выказаў меркаваньне, што спадар Марчук мог сам сябе вылучыць, і распавёў такую гісторыю:

“Ён прыслаў у Давід-гарадоцкі гарсавет такую паперу: “Дарагія землякі! Прашу мяне як выдатнага пісьменьніка ХХ стагодзьдзя і вашага земляка вылучыць на Нобэлеўскую прэмію”. Гэта мне расказвалі ў Давід-Гарадку дэпутаты гэтага гарсавету. Так што ў чалавека нейкі пункцік наконт прэміяў. Думаю, што і з прэміяй Астрыд Ліндгрэн тут ўсё нячыста. Але, наколькі мне вядома, ніякімі выбітнымі творамі ў дзіцячай літаратуры Марчук не вызначаўся. Ніколі ён сур’ёзна не працаваў у гэтым жанры дзіцячым”.

Кандыдат філялягічных навук Аляксандар Фядута выказаў такое меркаваньне:

“Прысуджаюць яе, як гэта зацьверджана Статутам гэтай узнагароды, людзям, якія зрабілі нешта выбітнае для дзяцей і юнацтва. І гэта сапраўды вельмі прэстыжная прэмія. Зразумела, гэта ня можа яшчэ ісьці ў параўнаньне, напрыклад, з прэміяй імя Андэрсана, якую звычайна называюць “дзіцячым Нобэлем”, але гэта вельмі прэстыжная прэстыжна. На жаль, я ня ведаю сёньня ніводнага беларускага дзеяча культуры, які мог бы прэтэндаваць на такую прэмію. Калісьці быў Янка Маўр, быў у кінематографе Леанід Нячаеў. Ну а сёньня ... ня ведаю, я вельмі скептычна стаўлюся да шанцаў Георгія Марчука”.

Георгі Марчук піша творы для дзяцей, у тым ліку і казкі. Выдаў зборнікі казак “Дзікая груша”, “Несьцерка”. Але літаратурных прэміяў за іх пакуль не атрымліваў.