Арганізатары канфэрэнцыі — Польскі інстытут у Менску і тыднёвік «Новы час».
З уступным словам выступіў амбасадар Рэспублікі Польшча ў Беларусі Хенрык Літвін. Ён адзначыў, што гэта ня першая сустрэча беларускіх і польскіх гісторыкаў:
Хенрык Літвін«І кожная такая сустрэча паказвае, што беларускія і польскія навукоўцы адкрываюць новыя аспэкты, новыя погляды на наша агульнае мінулае. І я спадзяюся, што гэтая дыскусія адкрые шмат цікавага і невядомага для абодвух бакоў, і для польскіх, і для беларускіх гісторыкаў».
Зь беларускага боку ў дыскусіі бралі ўдзел дактары гістарычных навук Аляксей Літвін з Акадэміі навук, Любоў Козік, Уладзімер Снапкоўскі (зь Белдзяржунівэрсытэту) і Сыгізмунд Барадзін з пэдунівэрсытэту імя Максіма Танка. З польскага боку — прафэсары Антоні Мірановіч зь Беластоку, Анджэй Кшыштаф Кунэрт з Варшаўскага ўнівэрсытэту і Казімеж Краеўскі з Інстытуту нацыянальнай памяці.
Уладзімер СнапкоўскіЯк можна ацэньваць падзеі 1939 году? Беларускі прафэсар Уладзімер Снапкоўскі адзначыў, што для беларусаў гэта лічыцца сьвятам, для палякаў — нацыянальнай трагедыяй. Але...
«Тое, як адбылося сьвяткаваньне 65-й гадавіны аб’яднаньня Заходняй Беларусі з СССР, сьведчыць пра тое, што пэўны такт беларускае кіраўніцтва выканала: не было вялікіх мерапрыемстваў, не было дакладу прэзыдэнта. Пра гэты момант — сьвята для беларусаў, трагедыя для палякаў, пра два супрацьлеглыя разуменьні — павінны і гісторыкі, і грамадзяне абедзьвюх дзяржаваў памятаць».
Анджэй Кшыштаф КунэртПрафэсар Анджэй Кшыштаф Кунэрт з Варшаўскага ўнівэрсытэту адзначыў, што ў 1939 годзе Польшча апынулася цалкам акупаванай: з аднаго боку — Нямеччынай, з другога боку — Савецкім Саюзам, дзьвюма моцнымі таталітарнымі дзяржавамі:
«1939 год, які для Беларусі, для беларусаў азначае яднаньне дзьвюх частак краіны, для палякаў гэты год — трагічны. 1939 год для Польшчы — год падвойнай агрэсіі: агрэсіі нямецкай 1 верасьня і агрэсіі савецкай 17 верасьня».
Казімеж КраеўскіДоктар Казімеж Краеўскі з Інстытуту нацыянальнай памяці засяродзіў увагу на рэпрэсіях, якія зазнавалі і беларусы, і палякі пасьля падзеяў 1939 году. Прыніжаліся і беларусы ў другой Рэчы Паспалітай, былі Курапаты, масавыя высылкі беларусаў. Чатыры вялікія дэпартацыі перажылі і палякі:
«Да гэтай пары невядомы лёс 4 тысяч прадстаўнікоў польскай эліты. Ёсьць знакаміты Катынскі сьпіс, ёсьць украінскі сьпіс рэпрэсаваных палякаў. Але беларускага сьпісу дагэтуль няма».
Падводзячы вынікі дыскусіі, і беларускія, і польскія гісторыкі адзначылі, што гэтым разам не было сутыкненьня процілеглых пазыцый. Засталося толькі дамагчыся, каб урэшце ў афіцыйных гістарычных энцыкляпэдыях і школьных падручніках перапісалі артыкулы пра падзеі 1939 году.
З уступным словам выступіў амбасадар Рэспублікі Польшча ў Беларусі Хенрык Літвін. Ён адзначыў, што гэта ня першая сустрэча беларускіх і польскіх гісторыкаў:
Зь беларускага боку ў дыскусіі бралі ўдзел дактары гістарычных навук Аляксей Літвін з Акадэміі навук, Любоў Козік, Уладзімер Снапкоўскі (зь Белдзяржунівэрсытэту) і Сыгізмунд Барадзін з пэдунівэрсытэту імя Максіма Танка. З польскага боку — прафэсары Антоні Мірановіч зь Беластоку, Анджэй Кшыштаф Кунэрт з Варшаўскага ўнівэрсытэту і Казімеж Краеўскі з Інстытуту нацыянальнай памяці.
«Тое, як адбылося сьвяткаваньне 65-й гадавіны аб’яднаньня Заходняй Беларусі з СССР, сьведчыць пра тое, што пэўны такт беларускае кіраўніцтва выканала: не было вялікіх мерапрыемстваў, не было дакладу прэзыдэнта. Пра гэты момант — сьвята для беларусаў, трагедыя для палякаў, пра два супрацьлеглыя разуменьні — павінны і гісторыкі, і грамадзяне абедзьвюх дзяржаваў памятаць».
«1939 год, які для Беларусі, для беларусаў азначае яднаньне дзьвюх частак краіны, для палякаў гэты год — трагічны. 1939 год для Польшчы — год падвойнай агрэсіі: агрэсіі нямецкай 1 верасьня і агрэсіі савецкай 17 верасьня».
«Да гэтай пары невядомы лёс 4 тысяч прадстаўнікоў польскай эліты. Ёсьць знакаміты Катынскі сьпіс, ёсьць украінскі сьпіс рэпрэсаваных палякаў. Але беларускага сьпісу дагэтуль няма».
Падводзячы вынікі дыскусіі, і беларускія, і польскія гісторыкі адзначылі, што гэтым разам не было сутыкненьня процілеглых пазыцый. Засталося толькі дамагчыся, каб урэшце ў афіцыйных гістарычных энцыкляпэдыях і школьных падручніках перапісалі артыкулы пра падзеі 1939 году.
