Зь Менску, а таксама зь іншых рэгіёнаў краіны ў вандроўку па мэмарыяльным маршруце — вёскі Семежава, Грозава, Вызна (Чырвоная Слабада) — выправіліся актывісты Партыі БНФ “Адраджэньне”, Руху “За Свабоду”, Аб’яднанай грамадзянскай партыі, іншых грамадзкіх арганізацый.
У Слуцку на гарадзкім стадыёне а 14-й гадзіне пачаўся мітынг, прысьвечаны 89-угодкам Слуцкага збройнага чыну. За акцыяй і яе ўдзельнікамі назіралі больш як 20 міліцыянтаў і невядомыя людзі ў цывільным. За прысутнасьць міліцыянтаў на мітынгу арганізатарам, а гэта былі слуцкія актывісты Партыі БНФ, давялося заплаціць.
Слуцкі райвыканкам загадзя спагнаў амаль 400 тысяч рублёў. Інакш афіцыйны дазвол на мітынг ўлады не далі б.
Мітынг у Слуцку вёў старшыня Партыі БНФ Аляксей Янукевіч. Ён вітаў прысутных, падзякаваў жыхарам Случчыны, што магілы паўстанцаў дагледжаныя і на іх усталяваныя трывалыя крыжы.
“Сёньня адбыўся традыцыйны аб’езд ваколіцаў Слуцка, дзе восеньню 1920 года адбылося народнае паўстаньне супраць бальшавіцкай улады і за незалежнасьць Беларусі. Ля крыжоў мы пакінулі жывыя кветкі.
Гэтая падзея вельмі слаўная ў гісторыі Беларусі і яе трэба адзначаць ня проста на ўзроўні грамадзкасьці, але і на дзяржаўным узроўні. Трэба думаць, як юбілейныя ўгодкі адзначыць як дзяржаўнае сьвята”.
На мітынгу ў Слуцку прамаўлялі таксама старшыня руху салідарнасьці “Разам” Вячаслаў Сіўчык, гісторыкі Ніна Стужынская і Антон Астаповіч, прадпрымальнік Аляксандар Макаеў.
Сёлета ўпершыню ўдзельнікі вандроўкі на Случчыну наведалі вясковыя могілкі ў Агародніках. Раней Антон Астаповіч даведаўся пра пахаваньне тут забітых паўстанцаў.
“Амаль 20 гадоў таму я быў у Агародніках у экспэдыцыі па вывучэньні вясковага побыту. Тады ж старажылы вёскі паказалі курган зь вялікім дубовым крыжам. На жаль, за мінулы час крыжа ня стала, курган зарос хмызьняком. Таму думаем, як добраўпарадкаваць гэтае месца і абавязкова ўсталюем тут новы крыж”.
Гісторык Ніна Стужынская паведаміла для “Радыё Свабода”, што падрыхтавала да выданьня новыя матэрыялы па гісторыі Слуцкага збройнага чыну. Па яе словах, у гістарычных архівах Польшчы і Беларусі ёй удалося адшукаць новыя зьвесткі пра гераічных случчакоў:
“Я асабіста буду рабіць усё магчымае, каб розгалас пра Слуцкі збройны чын быў як мага шырэйшы, асабліва да юбілейных угодкаў. Гэта ж была барацьба за незалежнасьць Беларусі. Увесь сьвет даведаўся, што беларусы не згаджаліся з падпарадкаваньнем ні Расеі, ні Польшчы, а баранілі незалежнасьць сваёй краіны”.
Паводле Ніны Стужынскай, у Беларусі будзе створаны Нацыянальны арганізацыйны камітэт па падрыхтоўцы да 90-годзьдзя Слуцкага збройнага чыну.
Па завяршэньні акцыі ў Слуцкі РАУС быў выкліканы заяўнік мітынгу Віталь Амяльковіч. Міліцыянты склалі ліст апытаньня і папярэдзілі Віталя Амяльковіча, што могуць быць наступствы за тое, што на мітынг у гонар паўcтанцаў удзельнікі крочылі пад бел-чырвона-белымі сьцягамі.
Грозаў
Семежава
Міліцыянт перапісвае дадзеныя кіроўцаў.
Слуцк. Невялікае шэсьце да стадыёну.
Мітынг на стадыёне ў Слуцку.
Гаворыць Аляксей Янукевіч.
Вячаслаў Сіўчык
Аўтарка кнігі “Беларусь мяцежная: з гісторыі ўзброенага антысавецкага супраціву 20-х гадоў XX стагодзьдзя” Ніна Стужынская.
Сьпявае Зьміцер Бартосік.
У Слуцку на гарадзкім стадыёне а 14-й гадзіне пачаўся мітынг, прысьвечаны 89-угодкам Слуцкага збройнага чыну. За акцыяй і яе ўдзельнікамі назіралі больш як 20 міліцыянтаў і невядомыя людзі ў цывільным. За прысутнасьць міліцыянтаў на мітынгу арганізатарам, а гэта былі слуцкія актывісты Партыі БНФ, давялося заплаціць.
Слуцкі райвыканкам загадзя спагнаў амаль 400 тысяч рублёў. Інакш афіцыйны дазвол на мітынг ўлады не далі б.
Мітынг у Слуцку вёў старшыня Партыі БНФ Аляксей Янукевіч. Ён вітаў прысутных, падзякаваў жыхарам Случчыны, што магілы паўстанцаў дагледжаныя і на іх усталяваныя трывалыя крыжы.
“Сёньня адбыўся традыцыйны аб’езд ваколіцаў Слуцка, дзе восеньню 1920 года адбылося народнае паўстаньне супраць бальшавіцкай улады і за незалежнасьць Беларусі. Ля крыжоў мы пакінулі жывыя кветкі.
Гэтая падзея вельмі слаўная ў гісторыі Беларусі і яе трэба адзначаць ня проста на ўзроўні грамадзкасьці, але і на дзяржаўным узроўні. Трэба думаць, як юбілейныя ўгодкі адзначыць як дзяржаўнае сьвята”.
На мітынгу ў Слуцку прамаўлялі таксама старшыня руху салідарнасьці “Разам” Вячаслаў Сіўчык, гісторыкі Ніна Стужынская і Антон Астаповіч, прадпрымальнік Аляксандар Макаеў.
Сёлета ўпершыню ўдзельнікі вандроўкі на Случчыну наведалі вясковыя могілкі ў Агародніках. Раней Антон Астаповіч даведаўся пра пахаваньне тут забітых паўстанцаў.
“Амаль 20 гадоў таму я быў у Агародніках у экспэдыцыі па вывучэньні вясковага побыту. Тады ж старажылы вёскі паказалі курган зь вялікім дубовым крыжам. На жаль, за мінулы час крыжа ня стала, курган зарос хмызьняком. Таму думаем, як добраўпарадкаваць гэтае месца і абавязкова ўсталюем тут новы крыж”.
Гісторык Ніна Стужынская паведаміла для “Радыё Свабода”, што падрыхтавала да выданьня новыя матэрыялы па гісторыі Слуцкага збройнага чыну. Па яе словах, у гістарычных архівах Польшчы і Беларусі ёй удалося адшукаць новыя зьвесткі пра гераічных случчакоў:
“Я асабіста буду рабіць усё магчымае, каб розгалас пра Слуцкі збройны чын быў як мага шырэйшы, асабліва да юбілейных угодкаў. Гэта ж была барацьба за незалежнасьць Беларусі. Увесь сьвет даведаўся, што беларусы не згаджаліся з падпарадкаваньнем ні Расеі, ні Польшчы, а баранілі незалежнасьць сваёй краіны”.
Паводле Ніны Стужынскай, у Беларусі будзе створаны Нацыянальны арганізацыйны камітэт па падрыхтоўцы да 90-годзьдзя Слуцкага збройнага чыну.
Па завяршэньні акцыі ў Слуцкі РАУС быў выкліканы заяўнік мітынгу Віталь Амяльковіч. Міліцыянты склалі ліст апытаньня і папярэдзілі Віталя Амяльковіча, што могуць быць наступствы за тое, што на мітынг у гонар паўcтанцаў удзельнікі крочылі пад бел-чырвона-белымі сьцягамі.
Даведка “Свабоды”
Увосень і ўзімку 1920 года Случчына была цэнтрам мабілізацыі насельніцтва на абарону незалежнасьці сваёй радзімы перад пагрозаю падзелу яе паміж Расеяй і Польшчай.
17 лістапада Рада Случчыны пачала мабілізацыю насельніцтва. Была сфармаваная Першая Слуцкая брыгада войскаў БНР у складзе двух палкоў — Слуцкіх стральцоў і Грозаўскага. Больш за месяц случчакі стрымлівалі бальшавікоў, пераходзілі ў наступ, адбіваючы ў іх значныя абшары. Чырвоныя страцілі Вызну, Семежава.
Масква дадаткова накіравала на гэты фронт тры дывізіі. 28-31 сьнежня больш за 1500 беларускіх паўстанцаў адступілі за польска-савецкую мяжу і былі раззброены польскімі ўладамі.
Афіцэраў і стральцоў інтэрнавалі ў Беластоку, дзе яны сядзелі да красавіка 1921 году, а потым перавезьлі ў Дарагуск над Бугам, дзе ўтрымлівалі да канца траўня 1921 года.
Тых, хто вярнуўся на Случчыну, ГПУ-НКУС спачатку не чапала, чакаючы, што да іх далучацца астатнія ўдзельнікі паўстаньня. Аднак праз 7-8 месяцаў іх арыштавалі, судзілі і павысылалі ў Караганду, Салаўкі, на Калыму, адкуль многія зь іх не вярнуліся.
17 лістапада Рада Случчыны пачала мабілізацыю насельніцтва. Была сфармаваная Першая Слуцкая брыгада войскаў БНР у складзе двух палкоў — Слуцкіх стральцоў і Грозаўскага. Больш за месяц случчакі стрымлівалі бальшавікоў, пераходзілі ў наступ, адбіваючы ў іх значныя абшары. Чырвоныя страцілі Вызну, Семежава.
Масква дадаткова накіравала на гэты фронт тры дывізіі. 28-31 сьнежня больш за 1500 беларускіх паўстанцаў адступілі за польска-савецкую мяжу і былі раззброены польскімі ўладамі.
Афіцэраў і стральцоў інтэрнавалі ў Беластоку, дзе яны сядзелі да красавіка 1921 году, а потым перавезьлі ў Дарагуск над Бугам, дзе ўтрымлівалі да канца траўня 1921 года.
Тых, хто вярнуўся на Случчыну, ГПУ-НКУС спачатку не чапала, чакаючы, што да іх далучацца астатнія ўдзельнікі паўстаньня. Аднак праз 7-8 месяцаў іх арыштавалі, судзілі і павысылалі ў Караганду, Салаўкі, на Калыму, адкуль многія зь іх не вярнуліся.
