Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Межы свабоды


Часопіс „Нью Ёркер” („The New Yorker”) на вокладцы свайго апошняга выпуску зьмясьціў карыкатуру на кандыдата ў прэзыдэнты ЗША ад Дэмакратычнай партыі, Барака Абаму, і ягоную жонку Мішэл.

На малюнку Абама стаіць у традыцыйным мусульманскім строі, а яго жонка ў камуфляжных нагавіцах і з аўтаматам Калашнікава за плячыма.

Пара знаходзіцца ў Авальным кабінэце Белага дому — у каміне гарыць амэрыканскі сьцяг, а на сьцяне вісіць партрэт, падобны на Усаму бін Ладэна.

Барак і Мішэл Абамы паказаныя ў жэсьце прывітаньня, у якім іхныя кулакі сутыкаюцца. Гэты жэст, дзякуючы тэлебачаньню, праславіўся на ўсю Амэрыку ў дзень, калі стала вядома, што Барак Абама атрымае намінацыю на прэзыдэнцкага кандыдата ад Дэмакратычнай партыі. Вядучая тэлеканалу „Fox News”, І.Д. Хіл, была адхіленая ад працы ў сваёй праграме пасьля таго, як параўнала гэты жэст з прывітаньнем тэрарыстаў. Хіл потым прынесла публічнае прабачэньне за свае словы, назваўшы іх жартам.

Рэагуючы на галасы абурэньня, рэдактар „Нью Ёркера” Дэйвід Рэмнік растлумачыў, што малюнак не накіраваны супроць прэзыдэнцкага кандыдата, а зьяўляецца ўсяго сатырычным камэнтарам да некаторых памкненьняў у Амэрыцы прадставіць хрысьціяніна Абаму як патаемнага мусульманіна.

Варта тут нагадаць, што другое імя Барака Абамы — Хусэйн. Бацька Абамы — чарнаскуры кеніец, а маці — беласкурая амэрыканка. Абама нарадзіўся ў 1961 г. у Ганалулу на Гаваях. Ён — першы чарнаскуры намінант на прэзыдэнцкую гонку ў ЗША.

Сам Барак Абама адмовіўся камэнтаваць карыкатуру ў „Нью Ёркеры”. Але ягоны прэсавы прадстаўнік назваў малюнак „безгустоўным і абразьлівым”.

Такой падаецца гэтая карыкатура і мне. А тлумачэньні рэдактара „Нью Ёркера” пра яе накіраванасьць — ня надта мяне пераконваюць.

Але я хачу пры гэтай нагодзе нагадаць пра нешта іншае, беларускае.

Правільна, пра карыкатуры на прарока Мухамэда, якія перадрукавала газэта „Згода” з адной дацкай газэты, і за якія адказны рэдактар атрымаў тры гады зьняволеньня.

І яшчэ справу з сатырычнымі мульцікамі пра прэзыдэнта(ў) аднае саюзнае дзяржавы, пасьля прэзэнтацыі якіх у Інтэрнэце аўтары былі вымушаныя хавацца за мяжою, каб пазьбегчы турмы ў Беларусі.

Мне цяжка нават уявіць сабе сытуацыю, што рэдактар „Нью Ёркера” можа адчуць на сваёй скуры, што межы свабоды слова для яго раптам скурчацца да памераў турэмнай камэры, у якой ён страціць ня толькі веру ў амэрыканскую дэмакратыю, але і свае зубы.

Прэзыдэнты, ці проста кандыдаты ў прэзыдэнты, павінны быць прызвычаеныя да таго, што часам у прэсе ўбачаць нешта такое, што можа ім не спадабацца. Ці нават нешта безгустоўнае.

Рэч у тым, аднак, каб аб сваіх густах чытач меў магчымасьць вырашаць сам, без дапамогі КГБ і турэмных наглядчыкаў. Там — чытачы яшчэ могуць вырашаць. У нас — ужо (яшчэ?) не.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG