Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Рыхтуецца новы наступ на свабоду друку?


Беларуская асацыяцыя журналістаў заклікае не прымаць новы закон “Аб сродках масавай інфармацыі” без шырокага абмеркаваньня. Журналісты заклапочаныя пагрозай абмежаваць іх правы на атрыманьне і перадачу інфармацыі, а таксама кантролем чыноўнікаў над інтэрнэтам.

Закон, які зараз рэгулюе дзейнасьць мэдый у Беларусі, быў прыняты ў 1995 годзе і, на думку выканаўчай улады і заканадаўцаў, састарэў. З 2002 году зьяўляюцца новыя законапраекты — усяго іх вядома чатыры — але прыняцьце закону ўсьцяж адкладалася. Паводле БАЖ, цяпер гэтаму працэсу нададзены новы імпульс. У Нацыянальным сходзе створаная працоўная група, якая праводзіць ледзь не штодзённыя паседжаньні. Актывісты арганізацыі незалежных журналістаў не выключаюць, што закон у першым чытаньні прымуць ужо на наступным тыдні. Між тым да тэксту праекту, які патрапіў у БАЖ, шмат прэтэнзій. Экспэрты БАЖ падзяліліся імі на адмысловай прэсавай канфэрэнцыі. Паводле намесьніка старшыні БАЖ, юрыста Андрэя Бастунца, найбольш выразна чыноўнікі спрабуюць наступаць на свабоду друку ў інтэрнэце:

“У законапраекце сказана, што правілы дзейнасьці інтэрнэт-мэдый будуць распрацаваныя ўрадам. Гэта азначае, што найбольш вольная частка інфармацыйнай прасторы Беларусі будзе рэгулявацца нават не законам, а падзаконнымі актамі, пастановамі ўраду, якія зьявяцца цягам 5 месяцаў пасьля прыняцьця закону”.

Што да звычайных газэт і часопісаў, у якасьці станоўчага моманту ў законапраекце экспэрты адзначаюць адмену ўзгадненьня месца знаходжаньня рэдакцый зь мясцовымі ўладамі. Але адразу кажуць і пра мінус — у выпадку зьмены гэтага месца мэдыям давядзецца праходзіць перарэгістрацыю. Як парушэньне правоў замежных інвэстараў успрынята абмежаваньне на замежныя інвэстыцыі — іншаземцы змогуць укладаць ня болей за 30% у капітал рэдакцый. Але галоўнае — для чыноўнікаў спрашчаецца магчымасьць закрываць сродкі масавай інфармацыі . Два папярэджаньні пра парушэньні — і можна хадайнічаць пра закрыцьцё газэты, заўважае экспэрт Юры Тапарашаў:

“Любое парушэньне зараз будзе падставай для пісьмовага папярэджаньня. Тыраж недакладна пазначаны, нешта недакладна напісана — усё, пісьмовае папярэджаньне. Калі раней быў дакладны пералік парушэньняў, пасьля якіх можна атрымаць такое папярэджаньне, то цяпер гэты пералік бясконцы”.

Міжнародная арганізацыя “Рэпартэры бязь межаў” ужо выступіла з заявай, у якой заявіла пра сваю занепакоенасьць спробамі абмежаваць праз новы закон у Беларусі свабоду друку, уключна з інтэрнэтам. Актывісты БАЖ таксама кажуць пра прафэсійную салідарнасьць як сродак змаганьня за правы журналістаў у краіне. Старшыня БАЖ Жанна Літвіна паведаміла, што БАЖ накіруе ўсім дэпутатам адмысловыя звароты:

“Першае ў гэтым звароце — каб яны паспрыялі надрукаваньню праекту закону. Другое — мы патрабуем шырокага абмеркаваньня новаўвядзеньняў. Трэба нагадаць дэпутатам пра іх адказнасьць перад грамадзтвам”.

Жанна Літвіна нагадала, што раней парлямэнтары абяцалі накіраваць законапраект “Аб сродках масавай інфармацыі” на экспэртызу ў эўрапейскія структуры.

БАЖ зьвярнуўся ў Нацыянальны сход з просьбай дапусьціць прадстаўнікоў арганізацыі на паседжаньне працоўнай групы па законапраекце, якое адбудзецца 16 чэрвеня. Пакуль адказу журналісты не атрымалі.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG